Μητροπολίτου Εδέσσης Ιωήλ
" Ἀδελφοί, εἰδότες ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄνθρωπος ἐξ ἔργων νόμου ἐὰν μὴ διὰ πίστεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡμεῖς εἰς Χριστὸν ᾿Ιησοῦν ἐπιστεύσαμεν, ἵνα δικαιωθῶμεν ἐκ πίστεως Χριστοῦ καὶ οὐκ ἐξ ἔργων νόμου, διότι οὐ δικαιωθήσεται ἐξ ἔργων νόμου πᾶσα σάρξ. Εἰ δὲ ζητοῦντες δικαιωθῆναι ἐν Χριστῷ εὑρέθημεν καὶ αὐτοὶ ἁμαρτωλοί, ἄρα Χριστὸς ἁμαρτίας διάκονος; Μὴ γένοιτο. Εἰ γὰρ ἃ κατέλυσα ταῦτα πάλιν οἰκοδομῶ, παραβάτην ἐμαυτὸν συνίστημι. Ἐγὼ γὰρ διὰ νόμου νόμῳ ἀπέθανον, ἵνα Θεῷ ζήσω. Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός· ὃ δὲ νῦν ζῶ ἐν σαρκί, ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός με καὶ παραδόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ. " (Γαλ. β΄16-20)
"Επειδή όμως ξέρουμε ότι δε δικαιώνεται ο άνθρωπος από τα έργα του νόμου παρά μόνο μέσω της πίστης στον Ιησού Χριστό, γι’ αυτό και εμείς πιστέψαμε στο Χριστό Ιησού, για να δικαιωθούμε από την πίστη στο Χριστό και όχι από τα έργα του νόμου. γιατί από τα έργα του νόμου δε θα δικαιωθεί καμιά σάρκα. Αν όμως, ζητώντας να δικαιωθούμε με το Χριστό, βρεθήκαμε κι εμείς οι ίδιοι αμαρτωλοί, άρα ο Χριστός είναι διάκονος της αμαρτίας; Είθε να μη γίνει! Γιατί, αν όσα γκρέμισα, αυτά πάλι οικοδομώ, παραβάτη αποδείχνω τον εαυτό μου. Γιατί εγώ πέθανα ως προς το νόμο διαμέσου του νόμου, για να ζήσω για το Θεό. Μαζί με το Χριστό έχω σταυρωθεί. Ζω, λοιπόν, όχι πια εγώ, αλλά ζει μέσα μου ο Χριστός. Και τη ζωή που τώρα ζω στη σάρκα, τη ζω με την πίστη που έχω στον Υιό του Θεού, ο οποίος με αγάπησε και παράδωσε τον εαυτό του για μένα."
Οι Συσταυρωμένοι με τον Χριστό
Το να ακολουθήσει κανείς τον Χριστό στη ζωή του δεν αποτελεί μια απλή επιλογή ή ένα ανδραγάθημα. Καλείται να αρνηθεί τον εαυτό του. Γιατί δεν νοείται πνευματική ανακαίνιση και προκοπή χωρίς σταύρωση και σωματική στέρηση. Από τη στιγμή που αποφασίζει κανείς να πορευθεί πίσω από τον Κύριο, αρχίζουν οι σκληροί αγώνες του. Οι άνθρωποι είναι φίλαυτοι και φιλοτομαριστές και δύσκολα μπορούν να παραδεχθούν μια θεληματική δοκιμασία. Η όλη διδασκαλία του Κυρίου συνοψίζεται στα λόγια που λέγει ο απ. Παύλος· «ἐν Χριστῷ συνεσταύρωμαι» (Γαλ. 2,19).
Ο Θεοφάνης ο Κεραμεύς σχολιάζοντας την επιθυμία του Χριστού να σηκώσουμε τον Σταυρό Του, τονίζει ότι ο Κύριος συνεχώς μας προτρέπει σ' αυτό: «οὐ μόνον ἐγὼ πρὸς τὸ παθεῖν ἐπείγομαι, ἀλλὰ πάντας βούλομαι τὸν αὐτὸν ἐλέσθαι μοι θάνατον». Είναι γνωστό πως κανείς δεν ανέβηκε στον Παράδεισο με άνεση και πλατυσμό. Η φιλοσοφία των ανθρώπων «να ζήσουμε καλά τη ζωή μας και να περάσουμε άνετα τα χρόνια μας», είναι αντίθετη με το πνεύμα του Χριστού. Οι θεοφόροι Πατέρες είχαν διαρκώς μπροστά τους τη φρικώδη παράσταση της σταυρώσεως του Χριστού για να παίρνουν θάρρος να αγωνίζονται «τὸν καλὸν ἀγῶνα». Έτσι εξηγείται γιατί «τοὺς μακροὺς ἐκείνους τῆς ἀσκήσεως πόνους διήνυσαν ἀνδρικώτατα».
Ο Απόστολος των εθνών γνωρίζοντας πως η τήρηση των διατάξεων του μωσαϊκού νόμου δεν χαρίζει στους πιστούς τη ζωή του Χριστού, αποθαρρύνει τους Γαλάτες να εφαρμόζουν τις άσκοπες διατάξεις του. Η σωτηρία δεν συντελείται με τους καθαρμούς και την περιτομή, αλλά με τη θυσία του Χριστού που είναι μία και μοναδική· «μιᾷ γὰρ προσφορᾷ τετελείωκεν εἰς τὸ διηνεκὲς τοὺς ἁγιαζομένους» (Ἑβρ. 10,14). Αντίθετα η περιτομή όχι μόνον ήταν μάταιη, αλλά και επικίνδυνη, γιατί χώριζε τους ανθρώπους από τον Χριστό. Ας δούμε όμως με ποιον τρόπο γίνεται η συσταύρωσή μας με τον Χριστό.
Η συσταύρωση με τον Χριστό
Γίνεται πρώτα με το μυστήριο του Βαπτίσματος. Ο όρος του Βαπτίσματος είναι «Χριστοῦ μιμήσασθαι τὴν ἐπὶ Πιλάτου μαρτυρίαν καὶ τὴν μέχρι σταυροῦ καὶ θανάτου περὶ αὐτῆς καρτερίαν» (Νικόλαος Καβάσιλας). Το φάρμακο στην αμαρτωλή ανθρώπινη φύση είναι ο θάνατος του Χριστού. Το Βάπτισμα μας δίνει τη δυνατότητα να οικειοποιηθούμε τα ευεργετικά αποτελέσματα της θυσίας του Χριστού. Η κατάδυση συμβολίζει «τὸ συναποθανεῖν», ενώ η ανάδυση «τὸ συναναστῆναι». Με το Βάπτισμα συμμετέχουμε προσωπικά στον θάνατο του Κυρίου, ελευθερωνόμαστε από την αμαρτία, ειρηνεύουμε με τον Θεό, γινόμαστε αδέλφια του Χριστού και παιδιά του Θεού, ανοίγουν τα μάτια της ψυχής μας και καταλαβαίνουμε τα μηνύματα του Θεού, εφοδιαζόμαστε για τον πνευματικό μας αγώνα. Ο απ. Παύλος το λέγει καθαρά «συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ Πατρός, οὕτως καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν» (Ῥωμ. 6, 4). Η καλλιέργεια των αρετών και η καρποφορία τους οφείλονται στο έργο του Βαπτίσματος.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας υποδεικνύουν μερικούς τρόπους συσταυρώσεως με τον Χριστό. Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος γράφει πως υπάρχουν δύο τρόποι «τοῦ ἀνελθεῖν ἐν τῷ Σταυρῷ». Ο ένας είναι η σταύρωση του σώματος, δηλαδή να ελευθερωθούμε από τα πάθη, και ο άλλος είναι να προχωρήσουμε στη θεωρία, δηλαδή να απαλλαγεί ο νους από τα διάφορα ψυχοφθόρα έργα. Η υπομονή στις θλίψεις και τους πειρασμούς είναι μια σταύρωση για τον πιστό. Ο εκούσιος θάνατος είναι η παντελής νέκρωση «τοῦ ἰδίου θελήματος». Εκείνος που καλλιεργεί το δικό του θέλημα δεν θα μπορέσει να εφαρμόσει τις εντολές του Θεού. Η τελειότητα του ανθρώπου δεν βρίσκεται στις ανθρώπινες αρετές, «ἡ γὰρ τελειότης αὐτοῦ ἐν τῷ Σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ ἐγκέκρυπτεν» (Μάρκος ο Ασκητής). Ο απ. Παύλος όταν έλεγε «καθ' ἡμέραν ἀποθνῄσκω» (Α' Κορ. 15, 31), εννοούσε πως κάθε μέρα πέθαινε ως προς την προαίρεση, γιατί συνεχώς έκοβε τις επιθυμίες του και εφάρμοζε το ζωοπάροχο θέλημα του Θεού. Ο λόγος του Θεού μας υπενθυμίζει πως δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας στις διάφορες επιθυμίες· «ὀπίσω τῶν ἐπιθυμιῶν σου μὴ πορεύου καὶ ἀπὸ τῶν ὀρέξεών σου κωλύου» (Σοφ. Σειρ. 18, 30). Ο Κύριος για χάρη μας υπάκουσε στον Πατέρα του μέχρι θανάτου, γνωρίζοντας πολύ καλά πως η εφαρμογή της εντολής του Θεού «ζωὴ αἰώνιός ἐστιν» (Ἰω. 15, 20). Σταυρώνομαι για τον Χριστό σημαίνει πως κάνω ανενέργητη την αμαρτία.
Ο άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης λέγει πως η σταύρωση με τον Χριστό προϋποθέτει τον θείο έρωτα προς Αυτόν. «Ἔστιν ὁ θεῖος ἔρως καὶ ἐκστατικός· ἐξίστησι γὰρ ἑαυτῶν τοὺς ἐρῶντας ὡς ζῆν καὶ κινεῖσθαι οὐκ ἐκείνοις, ἀλλ’ ἐν αὐτοῖς τοὺς ἐρωμένους. Καὶ δηλοῦσι τὰ προλεχθέντα, μᾶλλον δὲ ὁ μέγας Παῦλος τῷ θείῳ τούτῳ κατεχόμενος ἔρωτι, καὶ λέγων˙ ζῶ ἐγὼ οὐκέτι, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός...», δηλαδή, ο θείος έρωτας είναι εκστατικός· βγάζει έξω από τους εαυτούς τους αυτούς που αγαπούν, ώστε να ζουν και να κινούνται όχι εκείνοι, αλλά μέσα τους οι αγαπώμενοι. Και φανερώνουν αυτά που είπαμε προηγουμένως, περισσότερο όμως ο μέγας Παύλος, ο οποίος, επειδή διακατεχόταν από τον έρωτα αυτόν έλεγε δεν ζω εγώ, αλλά ζει μέσα μου ο Χριστός.
Οι Άγιοι είχαν μια σταυρωμένη αγάπη. Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος θα πει «ὁ ἐμὸς ἔρως ἐσταύρωται». Ενώ για τον κόσμο ήταν πεθαμένοι, αυτοί ζούσαν την πραγματική ζωή του Χριστού (Β' Κορ. 6, 9). Ο Σταυρός κρύβει μέσα του το μυστήριο της ζωής.
Ο Σταυρός και ο σύγχρονος κόσμος
Ο Χριστός είναι το υπόδειγμα της ζωής μας (Α' Πέτρ. 2, 21). Δεν επιτρέπεται να βαρυγκομούμε και να λέμε πως είναι ανεφάρμοστα ή δυσέφικτα τα λόγια του Ευαγγελίου. Πολλοί λέγουν πως «με τον Σταυρό στο χέρι δεν μπορούμε να προκόψουμε». Έχουμε λογισμούς σαρκικούς και γήινους, γι’ αυτό και δυσκολευόμαστε να παραδεχθούμε την αλήθεια του Σταυρού. Εάν ο λογισμός μας έχει προσκολληθεί στον πλούτο και την πολυκτημοσύνη, τότε είμαστε σαρκικοί και «κατ’ ἄνθρωπον» (Α' Κορ. 3, 3) περιπατούμε. Εάν μέσα μας έχουμε επιθυμίες πορνείας, σημαίνει πως ακόμη δεν σταυρώσαμε τον εαυτό μας. Πολλοί άνθρωποι με περισσή καύχηση διαλαλούν τα πάθη τους και τις αμαρτίες τους και μάλιστα ότι τα κάνουν με επίγνωση και χωρίς δισταγμό. Βρομερές και ανομολόγητες αμαρτίες προβάλλονται με ποικίλους τρόπους από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και «ψυχαγωγίας». Σταυρώνουμε τον εαυτό μας στην αμαρτία χωρίς την ελπίδα της Ανάστασης. Αντίθετα η συσταύρωσή μας με τον Χριστό μέσα από τη φαινομενική αδυναμία και τον αγώνα της ταπείνωσης θα μας χαρίσει τη νίκη, την πνευματική ύψωση και τον αληθινό πλούτο. Αυτός που απώλεσε την ψυχή του, δηλαδή απαρνήθηκε τα πάθη του, «κἄν ἀποθάνῃ ζήσεται» (Ιω. 11, 25).
Αγαπητοί αδελφοί, όταν ανακαλύψουμε μέσα μας με την πρακτική αρετή και τη θεωρία «τὸν κεκρυμμένον θησαυρόν, καὶ ἀναθεωροῦντες τὴν ἐντὸς ἡμῶν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς), τότε σταυρώνουμε τον κόσμο και τα πάθη. Τότε ανακαλύπτουμε τον αληθινό προορισμό της ζωής μας και καταξιώνουμε εν Χριστώ την ύπαρξή μας. Αμήν.
Πηγή: Μητροπολίτου Εδέσσης Ιωήλ, Ο επιούσιος Άρτος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου