Συμεών Νέος Θεολόγος: Ας γίνει ευθύς, όποιος θέλει να σωθεί.

Μνήμη του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου σήμερα, 12 Οκτωβρίου, και παραθέτουμε ένα υπέροχο και ξεκάθαρο κείμενο του μεγάλου Πατρός, σχετικό για τη σωτηρία του ανθρώπου. 

Όχι με πολλά λόγια, αλλά απλά και μετρημένα, με δύο κουβέντες, απαντά στο θέμα το πως μπορεί να σωθεί ο άνθρωπος.

Τί λοιπόν είναι ή σωτηρία; Το να γίνουμε μέτοχοι της αγιότητος του Θεού. Στην κρίση όμως του Θεού εναπόκειται αυτό, το να μεταδώσει την αγιότητα του σε όσους κατευθύνουν τις καρδιές τους σ’ αυτόν, και σε όσους το πνεύμα έχει πεποίθηση στον Θεό. Αυτός βλέπει με ευμένεια τους ευθείς. Οι μεν άνθρωποι βλέπουν όσα φαίνονται, ο Θεός όμως βλέπει όσα κρύβονται.

Ο προφήτης λέει: «Ετοιμάσατε την οδό Κυρίου, κάνετε ευθείς τους δρόμους του»· και δρόμοι μεν του Θεού είναι οι ψυχές των ανθρώπων, είναι δε ευθείες όταν ομολογούν την άγνοιά τους και την απαιδευσία και την αγριότητα – και γι’ αυτό την ευκολία τους να αμαρτάνουν -, το να μη ζουν με υποκρισία, ούτε άλλο να έχουν στο νου και άλλο να δείχνουν ότι θέλουν, ώστε να καρπώνονται την τιμή από τους ανθρώπους μάλλον παρά απ’ τον Θεό. Γιατί αυτή την ψυχή ο Θεός, ο οποίος εξετάζει τις καρδιές, την απεχθάνεται. Επειδή λοιπόν στον Θεό υπάρχει η σωτηρία, ας προετοιμάζει καθένας τον εαυτό του να καταστεί άξιος του ελέους του Θεού και ας γίνει ευθύς. Γιατί ο ευθύς είναι αληθινός, ο αληθινός είναι ταπεινός, ο ταπεινός μόνο είναι άξιος του ελέους. Διότι εκείνος που δεν είναι ευθύς, επειδή δεν είναι αληθινός, δεν μπορεί να ελεηθεί από τον Θεό που είναι η αλήθεια.

Κάνεις λοιπόν εάν δεν γίνει προηγουμένως ευθύς, ας μην πιέζει τον Θεό να τον ελεήσει· διότι είναι αδύνατον ο Θεός να ενωθεί με διεστραμμένη ψυχή, αφού έλεος του Θεού είναι αυτό, το να γίνουμε μέτοχοι της άγιότητος του Θεού. Εάν όμως κάποιος τον οποίο νικά ο πονηρός, ο εξουσιαστής της κακίας, δεν έχει δύναμη να γίνει ευθύς, ας βιάσει τη θεία αγαθότητα να του δοθεί η δύναμη να γίνει πρώτα ευθύς, ώστε ως ευθύς να αξιωθεί το μέγα έλεος, δηλαδή να μετάσχει στην αγιότητα του Θεού, η οποία είναι πλήρης έχθρα ανάμεσα στον αγιασμένο και σε κάθε αμαρτία. Γιατί όποιος αγαπά τον Θεό, αγαπά και όσα αρέσουν στον Θεό, ενώ όσα δεν είναι αρεστά στον Θεό, είναι κατ’ ανάγκη αρεστά στον διάβολο- γιατί όποιος δεν είναι ευθύς, είναι φίλος του διαβόλου.

Το να σωθεί κάνεις δεν είναι αποτέλεσμα φυσικής ακολουθίας, γιατί κανείς από τους ανθρώπους δεν κατάφερε ποτέ ως τώρα να σωθεί με τις δικές του δυνάμεις. Ο Θεός λέει: «Εκτός από μένα δεν υπάρχει άλλος σωτήρας· όλοι δε αμάρτησαν και στερούνται της θείας δόξης»· και πώς είναι δυνατόν αυτοί να σωθούν; Τώρα όμως μύριες μυριάδες και χίλιες χιλιάδες αμαρτωλοί μέσα σε μια μέρα, εάν επιστρέψουν στο Χριστό και έχουν κοινωνία μαζί του, αμέσως αγιάζονται, και γνωρίζουν τον αγιασμό, με τον οποίο σώζονται· διότι νιώθουν τους εαυτούς τους να βρίσκονται μαζί με εκείνη την υπερούσια θεότητα. Διότι ο Χριστός γίνεται για καθέναν που πιστεύει σ’ αυτόν, δύναμη φρονήσεως, ισχύς γνώσεως, σθένος σοφίας, δύναμη δικαιοσύνης, αγάπης Θεού και ανθρώπων, θεμέλιο κάθε ιερής εντολής και ενέργεια θείου θελήματος· φυσική και εν γνώσει αποστροφή και μίσος κάθε κακίας, αμαρτίας, ηδονής και πονηρίας- διότι ο Χριστός είναι η ελπίδα μας και η ειρήνη μας, και χωρίς Χριστό όχι μόνο δεν είναι δυνατόν να κάνουμε τίποτε, αλλά όλοι μένουν αποξενωμένοι από τον Θεό. Αυτό μόνο ζητάει ο Χριστός από όποιον πιστεύει σ’ αυτόν, το να αφιερώσει τον εαυτό του σ’ αυτόν, διότι εν Αύτω, και όχι με τον εαυτό του θα μπορέσει να σωθεί.

Και αυτό μόνον είναι ο χριστιανός, το να πιστεύει μόνον στο Χριστό, διότι με το Χριστό διορθώνεται και η ψυχή και το σώμα. Κι όταν τα πράγματα ακολουθούν την πίστη με επίγνωση, γεννιέται η αγάπη προς το Χριστό. Γιατί όποιος ευεργετείται παρακινούμενος, χωρίς να το θέλει, από την ευεργεσία αγαπά τον ευεργέτη· κατόπιν προκόπτοντας στην αγάπη του ευεργέτη, βρίσκει όλον τον ευεργέτη μέσα του, να τον εμπιστεύεται, επειδή τον αγάπησε. Αυτό όμως που από την αρχή πέτυχε ο διάβολος, αυτό και μετά την πτώση μας προσπαθεί να πετύχει με αυτούς που καλούνται σε επάνοδο, λέγοντας πάντοτε σε κάθε ψυχή, ότι «δεν υπάρχει σωτηρία για σένα απ’ τον Θεό σου», και αλίμονο σε όποιον πειστεί. Γιατί επείγεται να απομονώσει το νου από την κοινωνία με τον Θεό, ώστε ως λύκος άγριος να τον κατασπαράξει σαν αρνάκι. Γι’ αυτό πρέπει ο νους πάντοτε να προσβλέπει στον Θεό, απ’ όπου θα έρθει η βοήθειά του και με τη συνεχή ενατένιση προς αυτόν να περιλαμφθεί με τις νοητές ακτίνες και να αλλοιωθεί, έως ότου αποκτήσει το αναλλοίωτο. ‘Ώστε μετά την αλλοίωση να γίνει άρχοντας όλης της γης, και να μην τολμά καμιά γήινη επιθυμία να του επιτεθεί, αλλά να τον φοβούνται και να τον τρέμουν όλα τα γήινα, όχι για τον εαυτό του αλλά χάρη στον φοβερό Θεό και στα Χερουβίμ που είναι μαζί του, έτσι ώστε να μην είναι πλέον δυνατόν να αποχωριστεί ή να απομακρυνθεί από τον Θεό.

Πηγή: Αγ. Συμεών του Νέου Θεολόγου, «Αλφαβητικά κεφάλαια», εκδ. Ι. Μ. Σταυρονικήτα, Αγ. Όρος.

Επιλογή από το Κεφάλαιο Ζ’