Εις μνημόσυνο Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος (+29/12/1989), του Μητρ. Μιλήτου Αποστόλου

Τοῦ Μητροπολίτου Μιλήτου Ἀποστόλου

Χαλκηδόνος Μελίτων: «Ἡ Ἐκκλησία δέν ξεκίνησε ἀπό μᾶς οὔτε καί σέ μᾶς θά σταματήσει».

Στήν καρδιά τοῦ παγωμένου χειμῶνα τοῦ ἔτους 1989, σάν σήμερα 29 Δεκεμβρίου, ἔφυγε ὁ Μεγάλος Ἱεράρχης Χαλκηδόνος Μελίτων, ἡ μοναδική αὐτή ἐκκλησιαστική προσωπικότητα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Μέ ἀφορμή τήν ἐπέτειο τῆς μεταβάσεώς του «εἰς τάς αἰωνίους μονάς» ἀναπολῶ μέ νοσταλγία καί εὐγνωμοσύνη τόν πλούσιο ἀμητό τῆς ἀρχιερατικῆς πορείαςαὐτοῦ τοῦ γίγαντα τῆς Ὀρθοδοξίας καί δέν μπορῶ, βέβαια, νά ξεχάσω τό Γέροντα, τόν ἄνθρωπο ἐκεῖνο πού στήριξε τό Οἰκοδόμημα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί μᾶς δίδαξε μέ τή ζωή του, μέ τά λόγια του, μέ τή σοφία του καί τήν πλούσια ἐκκλησιαστική ἐμπειρία του.

Ὅσοι εἴχαμε τήν εὐλογία νά τόν γνωρίσουμε διαπιστώσαμε ὅτι ἡ ζωή του κινήθηκε ἀπό μιά ἄλλη δύναμη, ὄχι κοσμική καί ἀνθρώπινη, γι᾽ αὐτό καί μπορεῖ νά χαρακτηριστεῖ ὡς μία τεράστια, εἰρηναία καί ἀδιάκοπη ἔκπληξη, πού ἀνεπαίσθητα σέ ὁδηγοῦσε, στό πρόσωπο Ἐκείνου καί στό «ὑπερβάλλον μέγεθος τῆς δυνάμεως Αὐτοῦ εἰς ἡμᾶς τούς πιστεύοντας κατά τήν ἐνέργειαν τοῦ κράτους τῆς ἰσχύος Αὐτοῦ» .

Ὅλοι ἀναγνωρίζουν στό πρόσωπο τοῦ μακαριστοῦ Γέροντα αὐτή τή μεγάλη πραγματικότητα. Ὅλοι ξέρουν ὅτι ὁ Χαλκηδόνος Μελίτων ἐργάστηκε γιά τά συμφέροντα τοῦ Ἱεροῦ Θεσμοῦ καί μόνο, τό δέ ἔργο του δέν ἦταν καθόλου προσωπικό καί ἴδιο ἀλλά μᾶλλον ἐκκλησιαστικό. Γι᾽ αὐτό ὅταν τοῦ πρότειναν νά ἐγκρίνει τή μεταφορά τῆς Ἕδρας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μέ σκοπό νά γίνει ὁ ἴδιος Πατριάρχης δέν τό δέχθηκε παρότι, πρέπει νά σημειωθεῖ, ὑπῆρχαν δυνάμεις στό Φανάρι,τότε,οἱ ὁποῖες ὑπεστήριζαν αὐτή τήν προοπτική.

Ἀλλ᾽ ὁ Θεός τίμησε αὐτή τήν ἀφοσίωση καί τήν πίστη τοῦ μακαριστοῦ Ἱεράρχου στά συμφέροντα τῆς Ἐκκλησίας καί μίλησε μέ τό δικό Του μοναδικό τρόπο, δίδοντας στόν Μελίτωνα μιά ἄλλη δόξα,ἀδιάφθορη καί πνευματική, πού ἔμεινε στήν ἱστορία τῆς Ὀρθοδοξίας. Αὐτό τό ὑπερβατικό συγγνώμη τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας, διά στόματος τοῦ Πάπα Παύλου τοῦ Στ´, γιά ὅλα τά κακά πού προξένησε στή Βυζαντινή Αὐτοκρατορία καί στήν Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τό ἄκουσε πρῶτος ὁ μακαριστός Μελίτων. Κι αὐτός εἶδε ξαφνικά τόν Πάπα Παῦλο νά γονατίζει ἐνώπιόν του καί νά ἀσπάζεται τά πόδια του στόν κατάμεστο Ναό τοῦ Ἁγίου Πέτρου στή Ρώμη.Ἕνα γεγονός πού ἀποτυπώθηκε καί εἰκονικά μέ τήν κυκλοφορία σχετικοῦ ἀφιερωματικοῦ γραμματοσήμου πού ἐξέδωσε λίγο ἀργότερα τό Βατικανό.

Τό χρόνια πού πέρασαν ἀπό τήν ἐκδημία του μέχρι καί σήμερα μαρτυροῦν, μέ τόν καλύτερο τρόπο, ὅτι τό ἔργο του δέν ἦταν προσωπικό γιατί τό προσωπικό ἔργο ἑνός Ἐπισκόπουἐκπνέει ὅταν καί ὁ ἴδιος ἐκπνεύσει καί ἐνταφιάζεται στόν ἴδιο τάφο πού καί αὐτός ἐνταφιάζεται. Πέρασε ὁ καιρός ἀλλά ἡ μνήμη του εἶναι ζωντανή γιατί ἑτοίμασε καί προσέφερε στελέχη στήν Ἐκκλησία ἔχοντας πάντοτε τήν κατά Θεόν ἀγωνία γιά τό μέλλον. Οἱ μεγάλες μορφές πού ἀκολούθησαν τά βήματά του μαρτυροῦν τήν ποιότητα τοῦ ἔργου του καί τῆς μέριμνάς του γιά τήν πορεία τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας. Ἤξερε νά διαμορφώνει προσωπικότητες. Ἤδη ἀπό πολύ νωρίς ἐνεργοποίησε τόν σημερινό μας Πατριάρχη Βαρθολομαῖο στό Ἰδιαίτερο Πατριαρχικό Γραφεῖο τοῦ μακαριστοῦ προκατόχου του Δημητρίου, ἀναθέτοντάς του τήν εὐθύνη τῶν ἐξωτερικῶν θεμάτωντῆς Ἐκκλησίας, ἐνῶ στό μετέπειτα Χαλκηδόνος Ἰωακείμ καί νῦν Νικομηδείας ἀνέθεσε τήν Μεγάλη Πρωτοσυγκελλία μέ τήν εὐθύνη τῶν ἐσωτερικῶν ὑποθέσεων τοῦ Πατριαρχείου.Καί αὐτό τό ἔκανε μέ πλήρη ἐπίγνωση ὅτι ἐμεῖς θά φύγουμε κάποια στιγμή καί «πρέπει κάποιον νά ἀφήσουμε στό πόδι μας», ὅπως προσφυέστατα ἔλεγε.

Θυμᾶμαι, καί τό μεταφέρω μέ μεγάλη συγκίνηση, ὅταν τόν συνόδευσα στή Σουηδία γιά νά παραλάβουμε τόν σημερινό Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Στοκχόλμης ἀπό τούς παλαιοκαθολικούς, σέ μιά ἀποστροφή τοῦ λόγου του μοῦ εἶπε: «Παιδί μου Ἀπόστολε ἡ Ἐκκλησία δέν ξεκίνησε ἀπό μᾶς οὔτε καί σέ μᾶς θά σταματήσει. Πορεύετε καί πρέπει μέσα στό δρόμο αὐτό τῆς Ἐκκλησίας νά βάλουμε καλούς καί ἀξίους ἀνθρώπους»!Κι ὅταν ἔφτασε ἡ ὥρα τῆς προαγωγῆς μου πέρασα, πρό τῆς ἐκλογῆς, νά φιλήσω τό χέρι του. Τόν συνήντησα καθήμενο στήν πολυθρόνα του. Καλοντυμένο, «λάμποντα καί ἀστράπτοντα», παρότι τόν εἶχε χτυπήσει ὁ κεραυνός τῆς ἀσθενείας. Δέν μπορῦσε νά μιλήσει καλά ἀλλά ἐπικοινωνοῦσε καί ἀντιλαμβανόταν τά πάντα. Δίπλα του στέκονταν ὡς φύλακες ἄγγελοι οἱτότε Φιλαδελφείας Βαρθολομαῖος καί Μελιτινῆς Ἰωακείμ. Τοῦ φίλησα τό χέρι κι αὐτός μέ τό δικό του τρόπο ἔκαμε νόημα στούς παρισταμένους δύο ἀρχιερεῖς νά μέ ψηφίσουν. Ὅταν μετά τή χειροτονία πέρασα πάλι γιά νά ὑποβάλλω σεβάσματα καί νά ἀφήσω τό «καθιερωμένον ἀρχιερατικόν φιλότιμον» αὐτός μέ πολλή ἱκανοποίηση μοῦ ἔκαμε νόημα καί μοῦ εἶπε «κι ἐγώ σέ ψήφισα». Αὐτός ἦταν ὁ Γέροντας Μελίτων.

Ἦταν χειμώνας τότε πού ἔφυγε ὅπως καί τώρα. Αἰσθανόμαστε τό κρύο ἀλλά ἡ καρδιά μας εἶναι ζεστή. Αἰσθανόμαστε νοσταλγία γιά τό πρόσωπό του μά δέν λυπούμαστε καθώς καί οἱ λοιποί «οἱ μή ἔχοντες ἐλπίδα» . Νιώθουμε μιά ἐσωτερική χαρά γιατί ὁ μακαριστός Γέροντας Μελίτων ἔφυγε ἀλλά εἶναι παρών. Δέν μᾶς ἐγκατέλειψε. Κι ἔτσι ἐπαναλαμβάνουμε μαζί μέ τόν ἐγκωμιαστή: «Θαυμαστόν μέν οἷον καί χάριεν ἐν ὥρᾳ χειμῶνος, ἐν αὐτῇ τῇ τοῦ ψύχους ἀκμή, ἠρινόν ἄνθος, φαιδρόν προσπῖπτον τοῖς ὀφθαλμοῖς καί τήν ναρκεύσασαν καί οἷον ἀποψυχθεῖσαν αἴσθησιν λῦον καί πρός ἡδεῖαν ἀπόλαυσιν προκαλούμενον» .

Χαιρόμαστε μέσα στό χειμώνα καί στήν ἀκμή τοῦ κρύου γιατί ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν μας παρουσιάζεται ὡς ἀνοιξιάτικο ἄνθος ἡ μορφή τοῦ Γέροντος Μελίτωνος ἡ ὁποία μᾶς λύνει τήν αἴσθηση τοῦ ψύχους καί τό βάρος τῆς νάρκης καί μᾶς προσκαλεῖ στή γλυκία ἀπόλαυση τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας.

Αἰωνία σου ἡ μνήμη ἀοίδιμε καί μεγάλε Γέροντα.