Ομιλία (1) του Οικουμενικού Πατριάρχου στο Μιλάνο

Χ Α Ι Ρ Ε Τ Ι Σ Μ Ο Σ

ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ.κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΦΙΞΙΝ ΑΥΤΟΥ ΕΙΣ ΜΙΛΑΝΟΝ

(14 Μαΐου 2013)

* * *

Σεβασμιώτατε Καρδινάλιε κύριε Angelo Scola, προσφιλέστατε ἐν Χριστῷ ἀδελφέ,

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ἰταλίας καί Μελίτης κύριε Γεννάδιε, Ποιμενάρχα τῆς Θεοσώστου ταύτης Ἐπαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου,

Πατέρες, ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

          Τό εἴπομεν πολλάκις, τό λέγομεν καί θά τό ἐπαναλαμβάνωμεν συνεχῶς: "Εἶδες τόν ἀδελφόν σου; εἶδες Κύριον τόν Θεόν σου". Καί ὁ Ἅγιος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός ἀντί τοῦ κλασσικοῦ χαιρετισμοῦ "Καλημέρα" ἤ "Καλησπέρα", ἀπηυθύνετο πρός τούς συνανθρώπους του διά τοῦ "Χριστός Ἀνέστη, χαρά μου!" .

          Διανύοντες εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τήν χαρμόσυνον ἀναστάσιμον περίοδον, κατά τήν ὁποίαν μέ ἰδιαιτέραν λαμπρότητα ἀλλά καί μέ δέος πρό τῶν ἀνεξιχνιάστων βουλῶν τοῦ Θεοῦ ἑορτάζομεν τό Πάσχα τοῦ Κυρίου, ἀπευθύνομεν πρός πάντας ὑμᾶς ἐπί τῇ ἀδελφικῇ καί πνευματικῇ ταύτῃ συναντήσει τό "Χριστός Ἀνέστη", βλέποντες εἰς τά πρόσωπά σας αὐτόν τόν Ἀναστάντα καί ἀεί συμπορευόμενον ἡμῖν μυστικῶς καί ἀοράτως, ψηλαφητῶς ὅμως,  Κύριον.

          Ἔχομεν τήν χαράν καί τήν εὐλογίαν νά εὑρισκώμεθα σήμερον εἰς τήν πόλιν σας μετά ἀπό εὐγενῆ πρόκλησιν τοῦ Σεβασμιωτάτου ἀδελφοῦ Καρδιναλίου κυρίου Angelo Scola διά νά τιμήσωμεν καί μεθ᾿ ὑμῶν, ὡς θά πράξωμεν ὁσονούπω καί ἐν τῇ ἕδρᾳ ἡμῶν, ἐν τῇ Κωνσταντίνου Πόλει, τήν ἐπέτειον τῆς συμπληρώσεως 1700 ἐτῶν ἀπό τῆς διακηρύξεως τῆς ἀνεξιθρησκείας ὑπό τοῦ θεοπνεύστου ἡγέτου τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας ἐν Ἁγίοις Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, μέ τήν ἀπό κοινοῦ μετά τοῦ συναυτοκράτορος αὐτοῦ Λικινίου ἔκδοσιν νομοθετήματος ὑπό τήν συμβατικήν καί συνοπτικήν ὀνομασίαν "Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων" .

          Ὁ Μέγας οὗτος Βασιλεύς ἀποτελεῖ σημεῖον ἀναφορᾶς καί ἑνότητος μεταξύ τῶν δύο πόλεων, τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί τῶν Μεδιολάνων, τοῦ σημερινοῦ Μιλάνου, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τοῦ Ἰταλικοῦ Λαοῦ. Ἦτο ὁ Ἡγέτης τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας καί διά τοῦτο τόν θεωροῦμεν καί ὡς ἰδικόν σας ἄνθρωπον καί σεῖς ἀσφαλῶς καυχᾶσθε διά ἕνα τοιαύτης περιωπῆς Ἅγιον καί Βασιλέα συγχρόνως. Ἁ γ ι ό τ η ς  καί  Β α σ ι λ ε ί α, κοσμική ἐξουσία καί δι᾿ αὐτῆς κατάκτησις τοῦ "ἐφετοῦ", τοῦ Φωτός, τοῦ "φωτίζοντος πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον", διά νά γίνῃ φῶς διά τῆς  π ο λ ι τ ε ί α ς  του καί νά σκορπίζῃ  φ ῶ ς  ἀνά τούς αἰῶνας διά τοῦ παραδείγματός του.

          Τό  φ ῶ ς  τοῦτο Χριστοῦ, διά τῆς μεταφορᾶς τῆς ἕδρας τῆς Αὐτοκρατορίας ὑπό τοῦ Μεγάλου Κωννσταντίνου ἀπό τῆς Ρώμης εἰς τήν Νέαν Ρώμην καί τῆς μεταστροφῆς  τῆς κοσμοκρατορίας ἐκείνης ἀπό εἰδωλολατρικῆς εἰς χριστιανικήν, ἔκτοτε "φαίνει πᾶσι". Καί εἶναι ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος διά τοῦ Φωτός τούτου ὁ ἱδρυτής τοῦ Βυζαντινοῦ  κ ρ ά τ ο υ ς, ἀλλά κυρίως τοῦ βυζαντινοῦ  π ο λ ι -    τ ι σ μ ο ῦ,   λ ί κ ν ο ν  τοῦ ὁποίου εἶναι ἡ πόλις ἀπό τήν ὁποίαν ἐρχόμεθα σήμερον, καί ἀ π ό δ ε ι ξ ι ς  ὅτι τά κράτη καί αἱ βασιλεῖαι καί οἱ ἄνθρωποι παρέρχονται, μένει ὁ  π ο λ ι  τ ι σ μ ό ς  καί αἱ  ἀ-    ξ ί α ι·  ἡ "ἀλήθεια τοῦ Κυρίου μένει εἰς τόν αἰῶνα".

          Μετά τήν πτῶσιν, κρίμασιν οἷς οἷδεν ὁ πανταχοῦ παρών καί τά πάντα πληρῶν Κύριος, τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, αὕτη ἔπαυσε νά ὑπάρχῃ ὡς κοσμική  κ ρ α τ ι κ ή  ὀντότης, ὅμως συνέχισε τήν διαχρονικήν  π ο ρ ε ί α ν  της ὡς           π ν ε υ μ α τ ι κ ή  ὀντότης, βαθύτατα χριστιανική, διά τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τῆς πρώτης ἕδρας ἐν τῷ συστήματι τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησίας, τῆς Νέας Ρώμης.

          Ἡ  π α ρ ά δ ο σ ι ς  αὕτη, τήν ὁποίαν ἐθεμελίωσεν ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἐδῶ, εἰς τά Μεδιόλανα, μέ τήν γονιμοποίησιν τῆς ρωμαϊκῆς νομοθεσίας ἀπό τήν χριστιανικήν σκέψιν καί τό καινόν καί παράδοξον π ν ε ῦ μ α  τό ὁποῖον ἔφερεν εἰς τόν κόσμον ἡ ἐπίγειος παρουσία τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ἦτο καί παραμένει μέχρι σήμερον διά τήν Εὐρώπην κυρίως ἡ πνευματική κ ο λ υ μ β ή θ ρ α, εἰς τήν ὁποίαν ἀναβαπτιζόμεθα καί ἀναγεννώμεθα, καθαριζόμεθα καί λαμβάνομεν  γ ε ῦ σ ι ν  τῆς αἰωνιότητος.

          Χάρις εἰς τόν γόνιμον τοῦτον σ υ ν δ υ α σ μ ό ν ἐπραγματοποιήθησαν διά τήν Εὐρώπην καθοριστικαί κ α τ α κ τ ή -  σ ε ι ς  εἰς τήν πνευματικήν πρόοδον τῆς ἀνθρωπότητος· ἐτέθησαν αἱ βάσεις διά τήν ἀναγνώρισιν τῶν θεμελιωδῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων· καί καθιερώθη διά πρώτην φοράν νομικῶς ὡς ἀ ρ χ ή ἡ θρησκευτική ἐλευθερία, δηλαδή τό μέγα  δ ῶ ρ ο ν  τοῦ Θεοῦ πρός τό πλαστούργημά Του, τόν ἄνθρωπον· ὅτι ἡ  ἐ λ ε υ θ ε ρ ί α  τοῦ νά πιστεύῃ κάποιος εἰς τόν Θεόν ἤ νά Τόν ἀπορρίπτῃ δέν εἶναι ἁπλῶς ἕν ἀνθρώπινον δικαίωμα, ἀλλά πρό παντός μία ἄπειρος  σ υ γ κ α -  τ ά β α σ ι ς  τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἀπό ἀγάπην ἀνέκφραστον σέβεται τόσον πολύ τήν ἐλευθερίαν τοῦ ἀνθρώπου, ὥστε νά ἀνέχεται ἀκόμη καί τήν ἀλαζονικήν ἀπόρριψίν Του ὑπ᾿ αὐτοῦ.

          Διά τοῦτο καί ἐκ  χ ρ έ ο υ ς  πρός τήν ἱστορίαν τῆς Εὐρώπης, πρός τήν ἱστορίαν τοῦ κόσμου ὅλου, εὑρισκόμεθα εἰς τήν ἱστορικήν ταύτην πόλιν ἀνταποκριθέντες εἰς τήν πρόσκλησίν σας, Σεβασμιώτατε ἀδελφέ Καρδινάλιε κύριε Scola, καί συμμετέχομεν εἰς τόν ἑορτασμόν τῆς ἐπετείου καί ἱστορικῆς ταύτης καμπῆς, ἡ ὁποία ἀπετέλεσε  σ τ α θ μ ό ν  καί  σ η μ ε ῖ ο ν  ἀναφορᾶς, ἐπαναλαμβάνομεν, εἰς τήν πορείαν τῆς ἀνθρωπότητος καί εἰς τήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας. Καί διότι ἡ  ἐ π έ τ ε ι ο ς  αὕτη δέν εἶναι βεβαίως ἀφορμή μόνον πανηγυρισμῶν καί συμποσίων καί τελετῶν καί εὐωχίας, ἀλλά εἶναι κυρίως  π ρ ο β λ η μ α τ ι σ μ ό ς  καί ε ὐ-     θ ύ ν η  ἡμῶν τῶν πνευματικῶν ἡγετῶν ἔναντι τῆς ἀνθρωπότητος καί τοῦ κόσμου· εἶναι ὁ  ε ὐ α γ γ ε λ ι σ μ ό ς  ἤ ἐπανευαγγελισμός τῆς  ἀ λ η θ ε ί α ς, ὅτι ἡ πίστις μας εἶναι ζῶσα καί ὄχι ἰδεολογικόν κατασκεύασμα καί ἀνθρωπίνη θεωρία· δέν εἶναι "βρῶσις καί πόσις ἀπολλυμένη", ἀλλά  ζ ω ή.

          Αὐτό τό  μ ή ν υ μ α  τῆς ἐν ἐλευθερίᾳ ζωῆς κομίζομεν εἰς τά Μεδιόλανα σήμερον, ἐκ τῆς Πόλεως τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου καί τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὑπό τάς πτέρυγας τοῦ ὁποίου εὑρίσκουν ἀδιαλείπτως ἐπί δεκαεπτά καί πλέον αἰῶνας ἀνάπαυσιν πνευματικήν λαοί, φυλαί καί γλῶσσαι καί γεύονται ἀφθόνως τῶν καρπῶν τῆς σωτηριώδους Ὀρθοδόξου πνευματικότητος.

          Χριστός Ἀνέστη, ἀδελφοί καί τέκνα!