Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2017

π. Αλεξάνδρου Σμέμαν: Επιστροφή από την εξορία (Κυριακή Ασώτου)


Πρωτοπρεσβυτέρου Αλεξάνδρου Σμέμαν

Τν τρίτη Κυριακή τς προετοιμασίας μας γι τ Μεγάλη Σαρακοστ διαβάζουμε τν παραβολ το σώτου Υο (Λουκ. 15, 11-32). παραβολ τούτη μαζ μ τος μνους τς μέρας ατς μς παρουσιάζουν τ μετάνοια σν πιστροφ το νθρώπου π τν ξορία.

σωτος γιός, λέει τ Εαγγέλιο, πγε σ μία μακριν χώρα κα κε σπατάλησε τι εχε κα δν εχε. Μία μακριν χώρα! Εναι μοναδικς ρισμς τς νθρώπινης κατάστασης πο θ πρέπει ν ποδεχτομε κα ν τν οκειοποιηθομε καθς ρχίζουμε τν προσέγγισή μας στ Θεό. νας νθρωπος πο ποτ δν εχε ατ τν μπειρία, στω κα γι λίγο, πο ποτ δν ασθάνθηκε τι εναι ξόριστος π τ Θε κα π τν ληθιν ζωή, ατς ποτ δ θ καταλάβει τί κριβς εναι Χριστιανισμός. Κα ατς πο νιώθει «σν στ σπίτι του» σ’ ατν τν κόσμο κα στ ζω το κόσμου τούτου, πο μεινε τρωτος π τ νοσταλγία γι μία λλη πραγματικότητα, ατς δ θ καταλάβει τί εναι μετάνοια.


μετάνοια συχν ταυτίζεται μ μία «ψυχρ κα ντικειμενικ» παρίθμηση μαρτιν κα παραβάσεων, πως μία πράξη «μολογίας νοχς» στερα π μία νόμιμη μήνυση. ξομολόγηση κα φεση μαρτιν θεωρονται σν ν ταν δικαστικς φύσεως. λλ παραβλέπεται κάτι πολ οσιαστικ χωρς τ ποο οτε ξομολόγηση οτε φεση χει κάποιο πραγματικ νόημα κάποια δύναμη. Ατ τ «κάτι» εναι κριβς τ ασθημα τς ποξένωσης π τ Θεό, π τ μακαριότητα τς κοινωνίας μαζί Του, π τν ληθιν ζω πως τ δημιούργησε κα μς τν δωσε κενος. λήθεια, εναι πολ εκολο ν ξομολογηθ τι δν νήστεψα τς καθορισμένες γι νηστεία μέρες, τι παράλειψα τν προσευχή μου τι θύμωσα. λλ εναι ντελς διαφορετικ πράγμα ν παραδεχτ ξαφνικ τι χω μαυρώσει κα χω χάσει τν πνευματική μου μορφιά, τι εμαι πολ μακρι π τ πραγματικό μου σπίτι, τν ληθιν ζω κα τι κάτι πολύτιμο κα γν κα μορφο χει νέλπιστα καταστραφε στ δομ τς παρξής μου. Παρ’ λα ατ μως, ατ κα μόνο ατό, εναι μετάνοια καί, π πλέον, εναι μία βαθι πιθυμία πιστροφς, πιθυμία ν γυρίσω πίσω, ν ποκτήσω ξαν τ χαμένο σπίτι.

λαβα π τ Θε θαυμαστ πλούτη: πρτα π’ λα τ ζω κα τ δυνατότητα ν τ χαίρομαι, ν τν μορφαίνω μ νόημα, γάπη κα γνώση: στερα — μ τ Βάπτισμα — λαβα τ νέα ζω π τν διο τ Χριστό, τ δρα το γίου Πνεύματος, τν ερήνη κα τ χαρ τς οράνιας Βασιλείας. λαβα τ γνώση το Θεο κα μέσα π’ ατή, τ δυνατότητα ν γνωρίσω καθετ κα τ δύναμη ν εμαι «τέκνον Θεο». Κα λα ατ τ χασα, τ χάνω καθημερινά, χι μόνο μ τς «συγκεκριμένες μαρτίες» κα τς «παραβάσεις» λλ μ τν μαρτία λων τν μαρτιν: τν πομάκρυνση τς γάπης μου π τ Θεό, προτιμώντας τν «μακριν χώρα» π τ μορφο σπίτι το Πατέρα.

κκλησία μως εναι δ παροσα γι ν μο θυμίζει τί χω γκαταλείψει, τί χω χάσει. Κα καθώς μο τ πενθυμίζει μ τ Κοντάκιο τς μέρας ατς, ναλογίζομαι τι: Τς πατρας, δόξης σου, ποσκιρτήσας φρόνως, ν κακος σκόρπισα, ν μοι παρέδωκας πλοτον· θεν σοι τν το σώτου, φωνν κραυγάζω· μαρτον νώπιόν σου Πάτερ οκτίρμον, δέξαι με μετανοοντα, κα ποίησόν με, ς να τν μισθίων σου.

Καί, καθς ναλογίζομαι, βρίσκω μέσα μου τν πιθυμία τς πιστροφς κα τ δύναμη ν τν πραγματοποιήσω: «ναστς πορεύσομαι πρς τν πατέρα μου κα ρ ατ, πάτερ, μαρτον ες τν ορανν κα νώπιόν σου, οκέτι εμ ξιος κληθναι υός σου, ποίησόν με ς να τν μισθίων σου».

Θ πρέπει δ ν ναφέρουμε εδικ μία λειτουργικ λεπτομέρεια τς Κυριακς το σώτου. Στν ρθρο, μετ τν γιορταστικ κα χαρούμενο ψαλμ το Πολυελαίου, ψέλνουμε τν λυπηρ κα νοσταλγικ 136ο ψαλμό:

π τν ποταμν Βαβυλνος κε καθήσαμεν κα κλαύσαμεν ν τ μνησθναι μς τς Σιν... πς σομαι τν δν Κυρίου π γς λλότριας; ἐὰν πιλάθωμαί σου ερουσαλήμ, πιλησθείη δεξιά μου· κολληθείη γλσσά μου τ λαρύγγί μου, ἐὰν μ σου μνησθ, ἐὰν μ προανατάξωμαι τν ερουσαλμ ς ν ρχ τς εφροσύνης μου.


Εναι ψαλμς τς ξορίας. Τν ψαλλαν ο βραοι κατ τ βαβυλώνια αχμαλωσία τους καθς σκέφτονταν τν ερ πόλη τους, τν ερουσαλήμ. π τότε ψαλμς ατς γινε ψαλμς το νθρώπου πο συνειδητοποιε τν ποξένωσή του π τ Θε κα συναισθανόμενος ατ τν ξορία γίνεται πάλι νθρωπος. Γίνεται κενος πο ποτ πι δ θ νιώσει βαθι κανοποίηση μ τίποτε στν «πεπτωκότα» ατν κόσμο, γιατί π τ φύση κα π τν κλήση του εναι νας ναζητητς το Τέλειου. ψαλμς ατς θ ψαλε δύο κόμα φορές: τς δύο τελευταες Κυριακς πρν π τ Μεγάλη Σαρακοστή· κα τν παρουσιάζει σν να μακριν ταξίδι, σν μετάνοια, σν πιστροφ.

Πηγή: π. Αλεξάνδρου Σμέμαν, Μεγάλη Σαρακοστή-Πορεία πρὸς τὸ Πάσχα, ἐκδ. Ἀκρίτας, Αθήνα 1981, σσ.24-26

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου